dad kor u dhaafayo 160.000 qof ayaa maalintii sabtida aheyd isugu soo baxay magaalada Barcelona oo kamid ah magaalooyinka ugu waaweyn wadanka Spain. Dadkaas oo dalbanayay in dowlada wadankaas ay ka dhabeyso balanqaadkii ay hore oo ahaa inay magangalyo u fidiso 17.000 oo qoxooti ah. Banaanbaxan ayaa ahaa mid kamid ah kuwii ugu weyna taariikhda Yurub, ee lagu taageerayo soo galootiga iyo magangalyo-doonayaasha.

Dowlada Spain ayaa sanadkii hore balan-qaaday inay magangalyo u fidin doonto 17.000 oo qoxooti ah, kana soo jeedo wadamada Siiriya, Ciraaq, Ereteriya iyo Afgaanistaan. Wuxuuna balanqaadkaas qeyb ka ahaa heshiiska saami qeybsiga qoxootiga ee midowga yurub. 

Dadweynaha sabtidii banaanbaxa isugu soo baxay, ayaa sheegay in dowlada wadankaas ee dhinaca midig u janjeerto, ay ilaa hada magangalyo siisay 1.100 qof, tiradaas oo ah mid wax badan ka yar tii ay dowladu balan-qaaday. Arintaasna waxey ku tilmaameen inay tahay wax laga xishoodo, iyaga ku booriyay midowga Yurub inay si fiican dowlada wadankaas cadaadis ugu saaraan sidii ay uga dhabeyn laheyd balan-qaadkaas.

Qaban-qaabiyaasha mudaaharaadka ayaa sheegay in tirada dadka kasoo qeybgalay ay 300.000 gaarayaan, laakiin booliska ayaa soo saarey tiro kale oo ah 160.000. Dadka isugu soo baxay banaanbaxan ayaa sheegay in Spain ay qeybyteeda ka qaadato samato-bixinta iyo magangalyo siinta dadka ay saameeyaan colaadaha ka socdo aduunka. 

Yurubta kale oo yaaban:

Arintan ayaa layaab ku noqotay xisbiyo badan oo ka dhisan qaarada Yurub, kuwaas oo u qaadan waayay in dad intaas le´eg ay isugu soo bixi karaan, banaanbax lagu taageerayo soo galooti xiligan hada la joogo. Iyada oo la ogyahay in dhaqaalaha wadanka Spain uu hoos u dhac ku yimid sanadadii ugu danbeeyay, dadweynaha wadankaasna ay la daala-dhacayaan shaqo la´aan baahsan.

Dadka banaanbaxa soo agaasimay ayaa sheegay in magangalyo iyo dib u dajin loo fidiyo soo galooti, aysan waxbo u dhimeynin dhaqaalaha wadankaas, isla markaana aysan saameyn ku yeelan karin shaqo la´aanta. 

Xigasho/kilde: NRK.NO 

[adsenseyu2]

Darawalada buss-aska dadweynaha ee magaalada Trondheim, ayaa bari oo isniin ah sameyn doono shaqo joojin ka bilaaban doonto saacadu marka ay tahay kl 10:00, kuna eg kl 13:00. 

Shaqo-joojintan darawaladu ay sameeyaan ayaa khuseyo dhamaan noocyada kala duwan ee bussaska magaalada. 

Darawalada ayaa ka cabanaya in loo diiday iney si wadajir ah xiliga pausaha(nasahada) isku meel ugu wada qaataan. Waxeyna sheegeen inay xiligaas shaqo-joojinta ugu aadiyeen, si ay saameyn ugu yeelato dadka ugu yar, maadaama xiligaas ay magaalada kala dagantahay. 

Xigasho/kilde: Adresseavisen.no

[adsenseyu2]

Warbaahinta dalka Mareykanka ayaa qoreyso in Madaxweynaha cusub ee Mareykanka Donald Trump uu mar kale soo wado xayiraad cusub oo ka saameyn badan tii hore ee uu soo rogay isbuucyo kahor. Taas oo hirgali wayday maadaama uu laaley(istaajiyay) xaakim sare oo katirsan maxkamada federalka ah. 

Sida ay qorayaan warbaahinta Mareykanka, xayiraadan cusub ayaa laga yaabaa inuu Trump soo bandhigo talaadada nagu soo aadan, ama isbuuca soo socdo gudahiisa. Waxeyna saameyn ku yeelan doontaa isla todobadii wadan ee uu Donald Trump xayiraada saarey markii hore, Soomaaliyana ay kamid tahay. 

[adsenseyu2]

Waxyaabaha cusub ee xayiraadan la socdo ayaa waxaa kamid ah, ineysan saameyn ku yeelan doonin dadka heysto sharciga kumeel-gaarka ah ee Green-cardka. 

Dhanka kale waxey saameyn ku yeelan kartaa dadka lagu soo eedeeyay inay danbiyo geysteen, xitaa hadii aan loo xukumin.  

Xigasho/kilde: VG.no 

En lastebil full av eksplosiver gikk søndag i luften på et marked i Somalias hovedstad Mogadishu. Dødstallene varierer mellom 18 og 35.

Flere titall mennesker er i tillegg såret. Både butikker og matboder ble ødelagt i eksplosjonen, som skjedde like ved et sterkt trafikkert veikryss i Madina-distriktet.

Politiet meldte først at 15 personer ble drept, samtidig som det var ventet at dødstallet kom til å stige ettersom flere av de sårede ifølge politiet hadde pådratt seg «fryktelige» skader.

Andre kilder meldte deretter om rundt 20 dødsofre, mens det ifølge enkelte meldinger var så mange som 35 dødsofre.

Markedet Kawo Godey er lite, men svært travelt. Ingen gruppe hadde søndag ettermiddag påtatt seg ansvaret for angrepet, men tidligere har den ytterliggående islamistgruppa al-Shabaab stått bak lignende angrep.

Angrepet er det første i Mogadishu etter at Mohame Abdullahi Mohamed ble valgt til ny president 8. februar. Al- Shabaab sendte søndag ut en uttalelse der Mohamed blir omtalt som «ondsinnet» og en «hedning».

[adsenseyu2]

Jaaliyada soomaaliyeed ee ku dhaqan magaalada Fredrikstad iyo guud ahaan gobalka Østfold, ayaa maalintii shaley aheyd xaflad soo dhaweyn ah oo balaaran u sameysay madaxweynaha cusub ee Soomaaliya, M. Abdullahi Farmaajo iyo guud ahaan isbadalka siyaasadeed ee Soomaaliya ka dhacay. Sidoo kalena lagu sagootinayay madaxweynihii hore ee Soomaaliya, Hassan Sh. Mohamoud. 

Xafladan soo dhaweynta ah oo aheyd mid sifiican loo soo agaasimay ayaa shaley lagu qabtay guriga hiddaha iyo dhaqanka ee magaalada Fredrikstad, waxaana kasoo qeybgalay dad boqolaal qof gaarayo.

Waxaa sidoo kale khadka Telefonka uga soo qeybgalay madax katirsan dowlada dhexe ee Soomaaliya, oo uu kamid ahaa taliyaha SNA, General Mohamed Aadam Axmed oo katirsan jaaliyada soomaaliyeed ee Norway.

Taakuleynta abaaraha Soomaaliya:

Kulankan shaley ka dhacay Fredrikstad oo ay NorSom News goob-joob ka aheyd, ayaa waxyaabaha ugu badnaa ee looga hadlay waxaa kamid ah taakuleynta dadka ay abaaruhu saameeyeen ee ku dhaqan guud ahaan dhulka ay soomaalidu degto. Intii badnaa dadkii ka hadlay xafladaas ayaa hadalkooda kusoo qaadanayay abaartaas iyo sidii gacanta looga geysan lahaa taakuleynteeda.

Soomaalida degan Østfold ayaa u muuqdo kuwo u abaabulan si jaaliyad guud ahaan ah, iyada oo la dheehan karo iney jirto isku xirnaan fiican oo ka dhaxeyso qeybaha kala duwan ee soomaalida ku dhaqan gobalkaas.

Halkan ka daawo(Click ku dhufo) sawiro badan oo muujinayo qaabkii ay shaley u dhacday kulankaas soo dhawenta ah.

Waaxda saadaasha hawada ayaa soo saartay digniin ku saabsan dhanka cimillada Woqooyiga Norway dalkan Norway gaar ahaan Gobolka Troms. Waxayna shaacisay in saadasha ay sheegeyso inay jiri doonaan duufaano, Dabeylo xooggan iyo baraf badan oo da´i doona Jimcada maqribkii iyo wixii ka dambeeya, taasoo keeni karta daruufo adag oo gadiid wadista magaalooyinka qaarkood.

Dabeylaha ayaa la sheegay inay ku socon doonaan xawaare badan sida waaxda saadaasha hawada ay ku dhawaaqday.

Xarunta saadaashu waxa ay dadka ku nool deegannada woqooyiga ujeedisay inay si aad u feejignaadaan qqasatan darawallada kaxeeya gaadiidka qaaska ah iyo kan dadweynaha.

Sadex baabuurta gaadiidka bussaska ah ayaa sidoo kale maanta galinkii shilal ku galay magaalada Tromsø. 

Mohamed Abdulkadir Dahir(MCD).

[adsenseyu2]

Nin afartameeyo(40) jir norwiiji ah ayaa maanta oo jimco aheyd lasoo taagay maxkamada darajada hoose ee magaalada Namdal, waxaana lagu soo eedeeyay inuu fal cunsuriyo ah kula kacay nin soomaali ah oo sodomeeyo(30) jir ah. 

Sida ku xusan dacwada eedeynta ninkan loo soo jeediyay, wuxuu aflagaado iyo caay ay cunsurinimo ku dheehantahay kula kacay ninkan soomaaliga ah labo ama hal jeer, xili uu ku sugnaa afaafka hore ee senterka magaalada Namsos, Desember sanadkii 2015.  Sida dacwada ku xusan, waxaa ereyada oo ninkan ku dhahay soomaaliga kamid ahaa (Apekatt) Daanyeer iyo Drittsekk(Erey caay xun ah). 

[adsenseyu2]

Ninkan ayaa qirtay qeyb kamid ah danbiga lagu soo eedeeyay xili ay boolisku wareysi ka qaadayeen. 

 Sodomeeyo jirka soomaaliga ah ayaa Namsos degenaa mudo sadex sano ah, wuxuuna sheegay inuusan fal noocaas oo kale ah kula kulmin magaalada intii uu degenaa. 

Hadii ay maxkamadu ninkan ku hesho danbiga lagu soo eedeeyay, wuxuu muteysan karaa ganaax ama xabsi dhan ilaa sadex sano. 

Xigasho/kilde: NRK, NamdalAvisa. 

Hey´ada UNE ayaa maanta soo saartay go´aan ay ku sheegtay inay dib ugu noqotay go´aankeedi hore, isla markaana Mubarak Ahmed Taleb dib loogu soo celin doono sharcigiisii jinsiyada dalkan Norway oo sanado kahor laga qaaday. 

Go´aanka hey´ada UNE ayaa yimid, kadib markii maalmo kahor uu Mubarak Ahmed ka dhawaajiyay inuu maxkamad la fuuli doono dowlada Norway, si sharcigiisii jinsiyada dib loogu soo celiyo.  Halkan ka akhri warkaas. 

Mubarak ayaa wadankan Norway ku yimid qaab dacwo ahaan ah, waxaana wadanka kaga soo horeeyay walaalkii ka weynaa iyo aabihii. Walaalkii Khaled Ahmed ayaa lagu qasbay inuu wadanka isaga baxo, kadib markii ay cadaatay inuu ka been-sheegay asalkiisa oo ahaa soomaali-jabuutiyaan. 

[adsenseyu2]

Aabaha Mubarak ayaa isna laga tarxiilay Norway, wuxuuna Jabuuti ku geeriyooday shan maalmood kadib markii wadankaas laga dajiyay. Sidoo kale walaalkii Ismael Ahmed ayaa kamid ahaa dadkii ku geeriyooday xasuuqii Utøya ee gacan ku dhiigle Anders Breivi. 

Ninkan dhalinyarada soomaaliga ah ayaa wadanka yimid isaga oo caruur ah,waxaana u dhaxdo haweeney Norwiiji dhalad ah oo ay ilmo wada heystaan. 

Xigasho/kilde: VG, NRK 

[adsenseyu2]

Sida aad la socotaanba Soomaaliya muda dheer roob ka ma di’in, taasna waxay sababtay in dad badan ay la kulmeen abaar aad u saameysay guud ahaan dadkii Soomaaliyeed. Waxaa la soo sheegayaa in  dadbadan ay abaartaas darteed u geerooyideen. Run ahaantii waa arin aan indhaha laga laaban karin. Waxaan doonayaa in aan qarash u aruurino walaaleheyna dhibaateysan. Qarashka waxaan ku uruurineynaa UNICEF oo sii gudbin doonta. Fadlan ku caawi wixii aad awoodo.

Linkigan ku dhufo si aad uga qeybqaadato tabarucaada abaaraha. 

Mohamed Omar Wardheere oo ah wiil dhalinyaro soomaali-Swedish ah, ayaa noqday Pilotkii(duuliyihii) ugu horeeyay oo ay yeeshaan jaaliyada Soomaaliyeed ee Sweden. Mohamed ayaa sidoo kale (inta la ogyahay) noqon doono duuliyii ugu horeeyay ee soomaali ah ee kasoo baxa wadamada Scandanevianka.!

Duuliyahan soomaaliga ah ayaa ku dhashay, kuna koray magaalada Gotoberg ee dalkaas Sweden. Wuxuuna hada ka shaqeeyaa wadamada England iyo Holand. 

Xigasho/kilde: 365 TV dager om året

[adsenseyu2]

NRK Radio, barnaamijkiisa Ekko ayaa wareysi la yeeshay Mohamed Abdullahi oo ah wiil dhalinyaro ardey soomaali ah oo dhigta jaamacada NTNU. Mohamed ayaa NRK.no horey ugu soo daabacay maqaal uu cinwaankiisu ahaa : Soomaalida inteeda badan ma ahan sida ay Amal Aden wax oga qoreyso. 

Wareysigan cusub ee NRK-Radio ayaa uga hadlayaa in soomaalida badankooda ay rabaan iney shaqeystaan, laakiin aan la siin hadii ay codsadaan shaqooyinka ay rabaan iney ka shaqeeyaan. Isaga oo raaciyay inay muhiim tahay inuu imaado isbadal siyaasada dhinaca dowlada ah. 

Halkan ka dhageyso wareysiga Mohamed iyo Ekko. 

[adsenseyu2]

Mubarak Ahmed Taleb oo la dhashay Ismael Ahmed, wiilkii soomaaliga ahaa ee ku geeriyooday xasuuqii Utøya, ayaa maxkamad la fuuli doono dowlada Norway, si uu dib ugu helo sharcigiisii dhalashada dalkan Norway oo laga qaatay sanado kahor. Mubarak ayaa isna kamid ahaa dadkii ka badbaaday xasuuqaas uu walaalkii ku geeriyooday ee Utøya.

Ninkan dhalinyarada soomaaliga ah ayaa la dhashay Khaled Axmed Taleb, oo ah siyaasiyigii soomaaliga ahaa ee katirsanaa xisbiga Ap-Hamar, kaas oo dowlada Norway ay dib uga ceshatay sharcigii dhalashada, isla markaana ay ku amartay inuu wadanka isaga baxo. Khaled oo asal ahaan kasoo jeedo dalka Jabuuti, ayaa markii uu magangalyada weydiisanayay dalkan Norway sheegtay inuu kasoo jeedo Soomaaliya, wuxuuna sidaas ku helay magangalyo. Isaga oo u dacwooday qeyb kamid ah qoyskiisa, waxaana qaabkaas dacwada ah Norway ku imaaday mubaarak oo ah qofka hada maxkamada la fuulayo dowlada dalkan Norway.

[adsenseyu2]

Danbiga iyo walaalkii:

Khaled oo ah qofkii 25-jirkan uu wadanka daraadiis ku yimid, ayaa hada Norway isaga baxay, isaga kunool wadanka Jabuuti. Aabihiis oo ahaa qof waayeel ah oo xanuunsan, ayaa sidoo kale lagu amray inuu Norway isaga baxo, wuxuuna Jabuuti ku geeriyooday maalmo kadib markii dalkaas laga dajiyay. 

Mubarak oo markii uu Norway la keenayay ahaa ilmo yar, ayaa hada Norway ku dhalay caruur, isaga oo ay u dhaxdo haweeney Norwiiji ah. Waxaana uu qareenkiisu sheegay inuu wali la itaal-daranyahay xanuunadii iyo muragadii kasoo gaartay xasuuqii Utøya ee gacan-ku dhiigle Anders Breivik, oo ahaa meeshii uu walaalkiis ku geeriyooday. 

Maadaama aabihii iyo walaalkii ka weyn ay isku dhiibeen macluumaad aan sax aheyn, ayna sheegteen inay kasoo jeedaan Soomaaliya, waxaa Mubarak laga ceshtay jinsiyada dalkan Norway, isaga oo lagu amray inuu wadanka isaga baxo. Dhawaan ayuu maxkamad la fuuli doonaa dowlada Norway, si uu sharcigiisa dib loogu soo celiyo. 

Breivik iyo Mubarak:

Wargeysyo badan oo caan ah ayaa horey wax uga qoray xaalada Mubarak Ahmed. Washington post, The guardian, Le monde ayaa kamid ah wargeysyada ay sii jiidatay sheekada 25-jirkan. The Washington Post ayaa sanadkii 2015 warbixin ka qoray Mubarak, waxeyna cinwaan uga dhigeen: 

Iyada oo Breivik uu xabsiga dhexdiisa jaamacado ku dhiganayo, waxey dowladu ku cadaadineysaa mid kamid ah dadkii ka badbaaday xasuuqiisa in si khasab ah wadanka looga saaro.

Bisha may ee sanadkan ayaa lagu wadaa inuu maxkamada lasoo istaago dowlada. Qareenkiisa ayaa sheegay inuu rajeynayo in Mubarak loo soo celiyo sharcigiisa, loona tixgaliyo xiriirka uu la leeyahay wadankan Norway oo uu caruur ku dhalay, xaaskiisuna ay wadanka u dhalatay. 

Xigasho/kilde: Klassekampen-Papiravis(14-02-2017)

[adsenseyu2]