Xarunta caafimaadka ee Grønland Legekontor iyo dhakhtarka soomaaliga ah Dr. Ahmed Mohamed A. Waxaan qabanaa adeegyada:-Talo-bixinta guud ee caafimaad+ daawada: Dhakhaatiir Soomaali ah, –Talaalka corona virus ee dadka safarka u baxaya, Baaritaanada dhiiga, kaadida iyo sheybaarka guud-Qaliimada yar ee aan suuxdinta u baahneyn, Guditaanka wiilasha yar-yar, iwm.
Kala xiriir: 99887164 ama booqo xarunta oo kutaal xaagada Grønland: Adresska: Olafiagangen 3-Boostada Grønland korkeeda
Xawaalada Online-ka ee Isendhome.com(Riix), waa xawaaladii ugu horeysay ee online ah oo saldhigeeda uu yahay ama laga hirgaliyo gudaha dalkan Norway. Waxeyna xawaaladu wadashaqeyn toos ah lala leedahay xawaalada weyn ee Taaj. Hoos ka daawo macluumaadka(muuqaalka hoose)
IsendHome waxey heysaa adeeg xawaaladeed oo qofka u sahlayo inuu lacagtiisa ka dirsado isaga oo jooga guriga ama xafiiskiisa shaqada, wuxuuna lacagta ku diri karaa qaab mobile ah oo lagu dirayo adeegyada EVC, Sahal, Zaad, Mbesa(Kenya) ama bangiga Salaam Bank. Sidoo kale wuxuu qofku dooran karaa inuu lacagtiisa ku diro qaab qaadasho ah( pick up), iyada oo lacagta la dhigayo xafiisyada xawaalada Taaj ee caalamka kuyaalo.
Qofka macaamiika, wuxuu lacagtiisa ka diri karaa Isendhome, isaga oo adeegsanayo adeega BANKID oo ah adeega xubinta iyo xaqiijinta qofka lacagta dirayo, si looga taxadaro in magaca qofka si qaldan loo adeegsado.
Wixii su´aal ah ee aad qabto kala xiriir telefoonka xawaalada: +4751110939 ama booqo xafiiska xawaalada oo kuyaal Grønland T-bane Stasjon.
Booliska magaaladda Oslo ayaa raba inay xabsiga dhigaan Marius Borg Høiby oo ah wiil uu adeer u yahay dhaxal-sugaha boqortooyada Norway, Haakon Magnus. Waxaana dhashay xaaskiisa Mette-Marit. Wuxuuna wiilkan oo kusoo koray aqalka boqortooyada Norway uu ku eedeysanyahay kufsi iyo dhowr kiis oo xad-gudubyo noocyo kala duwan ah oo ka dhan dumar.
Booliska ayaa habeenkii isniinta soo qabtay Marius oo horey ay kiisas ugu furnaayeen, waxaana markan lagu eedeeyay inuu gurigeeda dhexdiisa kufsi u geystay haweenay. Sida uu NRK qoray, booliska ayaa mobilka gacanta ee ninkan eedeysanaha ah ka helay muuqaalo muujinayo falka kufsiga ah ee lagu eedeeyay. Muuqaalka ayaa muujinayo galmo ogolaansho la aan ah oo uu la sameynayo haweenay aan awood u laheyn inay ka falceliso falkaas loo geysanayo.
Qareenka u doodayo Marius ayaa dhankiisa sheegay in macmiilkiisu uu iska fogeeyay dhamaan eedaha loo jeediyay, wuxuuna sheegay in booliska ay si qaldan u wajaheen kiiskan.
Booliska ayaa maxkamada ka codsaday in Marius la xiro 2 isbuuc, inta ay kasoo baarayaan kiiskiisa. Maxkamadda Oslo ayaana dhageysan doonto garmaqalka labadda dhinac.
Isku dar Marius ayaa ku eedeysan xadbugudyo kala duwan oo ka dhan 6 qof, 5 dumar ah iyo nin. Inkasta oo ninkan uusan wax masuuliyad ah ka heyn qoyska boqortooyada, hadana culeyska kiiskan ayaa ah mid ku dhacayo qoyska.
Sida uu qoray wargeyska NRK, waxaa dhawaan maxkamad lasoo taagi doonaa nin kontomeeyo jir ah oo ku eedeysan isku deyga dilka wiil 12 sano jir ah. Falkan ayaa bishii April ee sanadkan ka dhacay magaaladda Moss.
25-ka bishii April ee sanadkan ayay aheyd markii ninkan uu weerar ku qaaday 12-jirkan oo markaas u socday iskuulka. Wuxuuna la dhacay oo madaxa kaga dhuftay dhowr jeer bac uu ka buuxiyay dhagxaan. Intaas kadib ayuu mindi ku muday dhowr mar oo kala duwan, isaga oo ka beegsaday madaxa, qeybta kore ee jirka iyo bowdyaha. Waxaa sidaas lagu sheegay warbixinta eedeysanahan lagu soo oogay.
Dhibanaha 12-jirka ayaa waxaa soo qooray dhaawacyo xoogan, waxaana la dhigay isbitaalka. Waxaana xabsiga lagu hayay ilaa iyo bishii April.
Ninkan ayaa horey u qirtay falkan uu sameeyay, balse baaritaano caafimaad-maskaxeed oo lagu sameeyay kadib, ayaa la sheegay in xiliga uu falkan geysanayay aysan maskaxdiisu joogin. 12-jirka uu dhibaatada u geysteyna uu ahaa dhibane uu si kadis ah kula kulmay.
Xeer ilaalinta ayaa dalban doonto in ninkan lagu xukumo in si qasab ah loogu xareeyo goobaha lagu hayo dadka maskax ahaan u xanuunsan ee geysta danbiyada halista ah.
Wali taariikh looma qaban dhageysiga dacwada ka dhanka ninkan, laakiin dhawaan ayaa la rajeynayaa ina bilaabato dacwada ka dhanka ah ninkan.
Sida ay xaqiiqsatay NorSom News, wiilka dhibanaha 12-jirka ah ayaa wiil soomaali ah. Falkan ayaana bilowgii si weyn looga hadalhayay jaaliyada Soomaaliyeed ee Norway, gaar ahaana goobaha ay bulshadu isugu timaado.
Xigasho/kilde: Mann tiltalt for drapsforsøk etter at han knivstakk skolelev i Moss
Warbixin iyo daraasad soo baxday Bishii Mai ee sanadkan ayaa waxaa hey adda NAV lagu dhaleeceeyay inay qaadato mudo aad u dheer, si ay uga soo jawaabto codsiyada howlgabka iyo lacagta la siiyo dadka shaqada ka fariistay dhaawac ama xanuun awgiis( AAP). Waxaana NAV lagu dhaleeceeyay inay qaadato waqti aad u badan oo wel-wel galisa qofka codsiga dirsaday oo mararka qaarkood ay lasoo gudboonaadaan xaalad uu ku qasbanyahay inuu lacag deg deg ah oo uu ku noolaado uu helo.
Xiliga sugitaanka jawaabta codsiga APP ayaa bishii Mai ee sanadkan aheyd 15 isbuuc. Halka Sugitaanka codsiga Uføretrygd uu ahaa 6 bilood oo kaamil ah.
NAV oo dhaleeceyntaas ka garowday ayaa sheegtay inay ku dadaaleyso wax ka baqashada arrintan waxeyna sheegeen inay ka shaqeynayaan in dadkii xili hore dirsaday codsiyada ay jawaab u heli lahaayeen.
Booliska magaaladda Oslo ayaa labo qof usoo qabtay dil habeen hore ka dhacay bartamaha magaaladda Oslo, dilkaas oo loo geystya wiil dhalinyaro labaatameeyo jir ah. Wuxuuna falkan dilka ah oo mindi loo adeegsaday uu ka dhacay waddada mashquulka badan ee Storgata.
Labadda qof ee falka loo qabtay oo midkood ay boolisku wareysteen, ayaa boolisku ay sheegeen inay da ahaan yihiin labaatameeyo jiro. Mid kamid ah labadda qof ee la qabtay ayay boolisku sheegeen inuu yahay qof horey loo yaqaanay. Sadexda qof ee falkan qeybta ka ahaa ayay boolisku sheegeen inay ahaayeen dad asal ahaan ajaaniib ah.
Booliska ayaa sheegay inaysan weli faah-faahin ka bixin karin dhacdadan oo ay tahay xili hore, balse baaritaanadda hordhaca ah ay sheegayaan in falkan uusan xiriir la laheyn dhacdo ama khilaaf hore. Ayna u egtahay in muran sadexda qof dhexmaray uu sababay gacan-qaadka dilka sababay.
Dhamaan dadweynaha ku dhaqan Oslo iyo nawaaxigeeda, waxaan ku casuumeynaa kulan dadweyne iyo dood cilmiyeed ku saabsan mawduuca guurguurista iyo xasilooni la aanta deegaaneed ee qoysaska Soomaaliyeed ee qurbaha, iyo saameynta ay arrintaasi ku leedahay barbaarinta iyo kobaca maskeex/aqooneed ee ubadka soomaaliyeed ee qurbaha.
Doodan oo ay marti noogu yihiin aqoonyahananadda iyo masuuliyiinta soomaaliyeed ee kor ku xusan, ayaa waxa uu khamiista isbuucan ee bishu ay ku aadantahay 24.10.2024 ka dhici doonaa magaaladda Oslo, gaar ahaan xaafadda Grønland, Matxafka dhaqamadda ee interkulturelle museum(Kasoo horjeedka Suuq-yaraha Basaar). Kulanka dadwqeyne ayaa bilaaban doono 17:00 galabnimo.
Waxaa Kulanka dadweyne Marti noogu ah:
1- General Zakiya Xuseen ( Taliye ku xigeenkii hore ee Booliska Soomaaliya, aqoonyahan iyo shaqsi aqoon iyo khibrad iyo xiriir durugsan u le mawduuca dooda).
2- Samiira Muuse: Macalimad iyo Barbaariye, ahna gudoomiyaha ururka hooyooyinka Soomaaliyeed ee Norway ee Somaliske Mødre. Samiira ayaa sidoo kale ah aqoonyahan khibrad weyn oo shaqo oo si maalinle ah ay ula falgasho la leh mawduuca kulanka.
3- Sahardiid M. Salaad: Aqoonyahan iyo qof bartay culuumta koritaanka iyo barbaarinta, hadana u shaqeeyo hey adda ilaaladda caruurta ee barnevern-ka.
4- Cabdibaasid M. Cali: Cilmi-nafsi yaqaan, iyo tababare caafimaad oo aqoonta iyo culuumta cilmi-nafsiga ah. Sidoo kale khibrad iyo aqoon durugsan u leh mawduuca dooda.
Macluumaad dheeri ah ka fiiri sawirka hoose.
Isbuucan waxaa maxkamadda magaaladda Oslo lasoo taagay 2 gabdhood oo walaalo soomaali ah, kuwaas oo ku eedeysan inay ka qeybqaateen shaqooyinka ururkii laga adkaaday ee Daacish. Labadda gabdhood oo qisada sheekadooda ay caan ka tahay warbaahinta Norway, horeyna looga qoray buuga To Søstre ayaa wajahayo eedeymo ay ku mudan karaan ciqaab xabsiyeed.
Gabdhahan oo markii ay Daacish ku biiriyeen da ahaan aad u yaraa, ayaa dhankooda iska fogeeyay eeda ah inay taageere iyo xubno u noqdeen ururka Daacish, waxeyse sheegeen inay Siiriya u tageen gargaarka iyo garab istaaga dadka tabaaleysan ee muslimiinta ahaa.
Gabdhahana ayaa sidoo kale sheegay in da¨dooda oo yareyd iyo fahankooda aan buuxsamin awgiis lagu tashkiiliyay aaditaanka dalka Siiriya, halkaas oo kooxda Daacish u ahaa saldhiga ugu weyn.
Maxkamadda oo socon doonto mudo, ayaa kamid ah maxkamaddaha loogu hadalheynta badanyahay gudaha Norway.
Xigasho/kilde: To søstre fra Bærum tiltalt for terror: Dette er saken
Maxkamadda magaaladda Oslo ayaa 19 sano oo xabsi ah ku xukuntay Valon Avdyli oo ah 37-sano jir Kosovo-Norwegian ah, kaas oo ku eedeysnaa inuu ka danbeeyay dilka Allah u Xamse Xaashi Aadan oo ahaa 21 sano jir dhalinyaro soomaali ah. Valon walaalkiis ka yar oo isna falka dilka qeyb ka ahaa ayaa lagu xukumay 9 sano oo xabsi ah, kadib markii lagu helay eedeymo la xiriira ka qeybqaadasho fal sababay dil.
Falka dilka ah ayaa dhacay 7-da bishii Oktober ee sanadkii 2021, waxeyna labadda nin ee hada lagu xukumay ka baxsadeen dalka, maalmo uun kadib marka uu falkaas dhacay. 2 sano kadib ayaa waxaa laga soo qabtay dalka dibadiisa, waxaana loo gacangaliyay hey addaha amniga Norway.
Labadda nin ee la xukumay ayaa ka sakow falka dilka ah oo ay u geysteen Xamse, waxaa lagu xukumay isku deyga dilka wiilal kale oo xamse la joogay marka uu falka toogashada dhacayay.
Labadda nin ee walaalaha ayaa xukunada xabsiga ah, waxaa u dheer in lagu xukumay inay bixiyaan lacag magdhow ah oo gaareyso 1,1 milyan oo lacagta Norway ah, taas oo loo xukumay waalidka marxuumka geeriyooday. Waxaa sidoo kale lagu xukumay inay 450.000 kr siiyaan lix kamid ah saaxiibada xamse ee ka badbaaday falka dilka ahaa.
Tirokoobyo dhowr ah oo xiliyo kala duwan kasoo baxay hey´addaha dowliga ah iyo xarumaha cilmibaarista ee Norway ee qaabilsan arrimaha caruurta, qoysaska iyo dhalinyaradda, ayaa lagu cadeeyay in guurguuritaanka aan laga baaraan-degin ee soo noq-noqda uu dhibaatooyin gaarsiiyo heerka koriin waxbarasho, maskaxeed, bulsheed iyo aqooneed ee ubudka ay dhalaaan waalidiinta ajaaniibta ah.
Inkasta oo sababaha waalidnka ajnabiga ah ku kalifa inay guuraan , ayna jiri karaan sababo loo qaateen ah ama daruuri ah oo guuritaanka qoyska ka danbeeyo, hadana waxaa baaritaanadda qaarkood ay sheegayaan in waalidku aysan mararka qaarkood xisaabta si fiican ugu darin saameynta taban ee ilmaha kasoo gaarta guurguuritaanka.
Kulankan dadweyne, waxaan si cilmiyeysan uga doodi doonaa mawduucan oo sanadihii ugu danbeeyay uu aad usoo kordhayo muhiimadiisu. Waxaana doodan marti noo ah General Zakia Hussein, Taliye ku xigeenkii hore ee Soomaaliya. Zakia oo mudo aad u dheer ku dhex jirta howlaha booliska Soomaaliya, xilal kala duwan kasoo qabatay, ayaa mawduuca dooda u leh khibrad durugsan, maadaama ay si maalinle ah ula tacaamuli jirtay dhalinyaro iyo qoysas Soomaaliyeed oo ay saameysay arrintan aan kulankan uga doodi doono.
Sidoo kale waxaa kulanka dooda qeyb ka ah: Sheikh Abdiladiif Abdilahi Ahmed, Imaamka Masaajidka weyn ee Bergen, Kassim Mohamed Adan( Gudoomiyaha ururka Tusmo) iyo Said Mahamud Ali( Madaxa hey adda warbaahinta NorSom Media).
Kasoo qeybgal wanaagsan.
Wixii faah-faahin ama su aal ah oo kulanka ku saabsan, kala xirir:
Tlf: 94841977 ama 406 15357
Taliye ku xigeenkii hore ee Booliska Soomaaliya, Jeneraal Zakiya Xuseen ayaa isbuucan booqasho shaqo ku imaan doonto dalkan Norway, iyada oo ka qeybgaleyso kulamo iyo doodo lagu casuumay oo ka dhici doono magaalooyinka Bergen iyo Oslo.
Jeneraal Zakia oo mudo dheer katirsaneyd booliska Soomaaliya, aqoon durugsan iyo waayo-aragnimo shaqo-na u leh caqabaddaha ay ubadka iyo qoysaska Soomaaliyeed ee ka taga qurbaha ay kala kulmaan gudaha Soomaaliya, ayaa maalinta jimcaha ah( 18-10-2024) ka qeybgali doonto kulan-bulsheed dood cilmiyeed ah oo ka dhici doono magaaladda Bergen, kaas oo ay isla qaban-qaabiyeen hey adda warbaahinta NorSom iyo hey adda Tusmo.
Zakia oo intii aysan u guurin Soomaaliyeed, kuna biirin shaqada ciidanka, waxa ay mudo ku nooleyd dalalka qurbaha, gaar ahaan Nordica. Iyada oo aqoon u leh qaab dhismeedka qoyseed iyo bulsheed ee bulshada soomaalida ah ee kunool qurbaha. 24-ka bisha Oktober, maalinta khamiista ah ee isbuuca danbe, ayay sidoo kale Zakia ka qeybgali doontaa kulan kale oo ka dhici doono magaaladda Oslo.
Taliyihii hore ee Booliska Soomaaliya, ayaa inta ay Norway joogto sidoo kale la kulmi doonto madax iyo qeybaha kala duwan ee bulshada Soomaaliyeed ee Norway, iyo sidoo kale hey addo kala duwan.
Hoos ka fiiri kulan macluumaadka kulanka ka dhici doono Bergen:
Wasiirka waxbarashada, Hiddaha iyo Tacliinta sare ee dowlada Federaalka ah ee Soomaaliya, Mudane Faarax Sheekh Cabdulqaadir oo maalmihii ugu danbeeyay booqasho shaqo ku joogay dalkan Norway, ayaa maalinta beri ah muxaadaro aqooneed ku qaban doono jaamacadda magaaladda Oslo( UIO).
Wasiirka ayaa muxaadaraddan waxbarasho uga hadli doono qaab-dhismeedka nidaamka waxbarasho ee Soomaaliya, iyo fursaddaha iyo caqabaddaha la xiriira dib u dhiska nidaam waxbarasho oo dowli ah ee dalka kasoo baxay colaado sokeeye.
Kulanka ayaa beri oo isniin ah ka dhici doono jaamacadda Oslo, gaar ahaan qaacadda Eilert Sundts house, ee cinwaankeedu yahay: Moltke Moes vei 31, 0851 Oslo, Norway. Kulanka ayaana bilaaban doono 18:30, waxaana furi doono maamulaha(Rektorka) jaamacadda Oslo. Fiiri sawirka Hoose.
Macluumaadka Kulanka:
Goobta-Taariikhda: 14-10-2024
Saacadda: 18:30
Goobta: Jaamacadda Oslo, adresska: Moltke Moes vei 31, 0851 Oslo, Norway.
Fadlan hadii aad kulanka kasoo qeybgalay, waqtiga ilaali oo xili hore(ugu danbeyn 18:20) soo xaadir hoolka muxaadaradda.
Maxkamad ku taala dalka Denmark ayaa maanta la horkeenay laba nin oo dhallinyaro reer Sweden ah, kuwaa oo loo haysto inay bambo gacmeed ku tuureen meel u dhow Xarunta Safaaradda Israel ee Magaalada Copenhagen.
Dhallinyaradan oo da’dooda lagu kala sheegay 16 jir iyo 19 jir ayaa lagu soo oogay dacwad ah inay haysteen shan bambo gacmeed.
Fadhigii maxkamadda ee maanta ayaa ahaa mid ay albaabada u xiran yihiin, ka dib markii Xafiiska Xeer Ilaalinta uu codsaday in xogta dhageysiga aysan helin kuwa laga yaabo inay bambaanooyinka siiyeen dhallinyaradaasi. Garsooraha ayaana aqbalay, isagoona amray in albaabada la xiro.
Wararka ayaa sheegaya in Garsooraha Maxkamadda uu dhageysiga ka dib ogolaaday in afar toddobaad xabsiga lagu sii hayo labadaasi nin, si hay’adaha ammaanka ay baaritaankooda u soo dhameystaan.
Tani waxay ka dambeysay, ka dib markii labaduba ay diideen inay wax dembi ah galeen, sida ay ku warantay Warbaahinta Dowladda Denmark ee DR.
Booliska Denmark ayaa Arbacadii hawlgal ku soo qabtay muwaadiniinta Swedishka ah, wax yar uun ka dib, markii laba bambo gacmeed lagu weeraray aagga Safaaradda Israel.
Taliyaha Booliska Copenhagen, Jens Jespersen oo shalay shir jaraa’id ku qabtay Caasimadda Copenhagen ayaa xaqiijiyay in uu jiray qof saddexaad oo hawlgalka lagu soo qabtay, balse markii dambe la sii daayay. Ma jirto cid wax ku noqotay qaraxyadaasi.
«Ma xaqiijin karno in Safaaradda ay ahayd bartilmaameedka qaraxyadan iyo in kale. Waxaan sidoo kale baaraynaa, haddii ay keligood ahaayeen iyo haddii kaleba.» Ayuu yiri Taliyuhu.
Weerarka ayaa ka dhacay aagga Hellerup, halkaas oo sidoo kale ay degan yihiin diblomaasiyiinta Turkiga, Iran, Thailand iyo Romania.
Laamaha amniga ee Denmark ayaa baaraya, haddii qaraxyadaasi ay xiriir la leeyihiin colaadda Bariga Dhexe iyo in kale.
Hay’adaha ammaanka ee dalkaasi ayaa sidoo kale baaraya in qaraxyadan ay ku lug leeyihiin dhacdo toogasho ah oo Talaadadii ka dhacday agagaarka Safaaradda Israel ee Sweden.
Dhacdooyinkan waxay ku soo aadayaan weerarkii gantaalada ballaastikada loo adeegsaday ee ay Iran Talaadadii ku qaadday Israel.
Booliska dalka Danmark ayaa adkeeyay ilaaladda iyo kontoroolka xuduuda uu dalkaas la wadaago dalalka Germany iyo Sweden, kadib markii falal amni daro ah oo halis ah ay ka dhaceen agagaarka safaaradda Israel ee dalka Sweden.
Talaadadii lasoo dhaacay waxaa xabado ay ka dhaceen meel aan ka dheereyn safaaradda Israel ee dalka Sweden oo kutaal magaaladda Stocklom, halka arbacadiina bambo gacmeed ay ka qarxeen agagaarka safaaradda Israel. Labo wiil oo dhalinyaro Swedish ayaana ku eedeysan falalkaas, waxaana lagu soo oogay dacwad la xiriirta weeraro argagaxiso ah.
Go aanka lagu adkeynayo xuduuda dalka Danmark uu la wadaago dalalka Sweden iyo Germany ayaa la sheegay inuu ahaa mid ay taladiisa wax ku laheyd hey adda sirdoonka dalka Danmark ee loo yaqaan PET.
Booliska iyo ilaaladda xuduudaha ayaa baaritaano kala duwan ka sameynayo buundada isku xirto Sweden iyo Danmark, waxaana la baarayaa maraakiibta, doomaha, baabuurta iyo tareemadda isaga gudbayo labadda dal.
Xigasho/kilde: Skjerpet grensekontroll mellom Sverige og Danmark
Sida uu qoray muuqaal-baahiyaha TV2 oo soo xiganayo qareenka caanka ah ee Arild Humlen, maxkamadda magaaladda Oslo ayaa mar kale u fariisan doonto kiiska Mahad Abiib oo ah muwaadin soomaali ah oo dowlada Norway ay horey ugala noqotay jinsiyada Norway, kadib markii lagu eedeeyay inuu kasoo jeedo dalka Jabuuti ee dariska la ah Soomaaliya.
Maxkamaddaha darajada 1.aad iyo 2.aad ayaa sanadkii 2018 kiiska Mahad ka gaaray go aan ay ku taageerayaan go aanadii ay horey hey addaha UDI-da iyo UNE uga gaareen kiiska Mahad, oo ku dhisnaa in Mahad uu ka been sheegay aqoonsigiisa, uuna kasoo jeedo dalka Jabuuti. Halka Abiib iyo qareenadiisa ay mar walba ku taagnaayaan in Mahad uu yahay muwaadin Soomaali ah, waxeyna keeneen cadeymo badan oo aysan maxkamadu si xoogan u cuskan.
Qareenka ayaa hada sheegay inuu hayo cadeymo cusub oo muujinayo in Mahad sifo qaldan looga celiyay jinsiyada Norway, kuwaas oo cadeynayo muwaadinimadiisa soomaaliyeed. Wuxuuna raaciyay inuu ku kalsoonyahay in markan ay maxkamadu qaadi doonto gar cadaaladeed, ayna sharcigiisa usoo celin doonto Abiib oo hada kunool dalka Faransiiska.
Arild Humlen ayaa horey u sheegay in dowlada Norway ay Mahad siisay aqoonsi, magac iyo jinsiyad uusan laheyn, sidaas darteed dhamaan cadeymihii loo adeegsaday kiiskii hore ee maxkamadda ay ku dhisnaayeen xukun qaldan.
Booliska oo xiray kiiskii Mahad ka furnaa:
Booliska Norway oo xili sii horeysay Mahad ka diyaariyay kiis dacwadeed la xiriir been abuur aqoonsi, ayaa xiray(laalay) kiiskaas, kadib markii uu Mahad sharci ka helay dalka Faransiiska oo Mahad u aqoonsaday inuu yahay muwaadin Soomaali ah.
Si ka duwan dowlada Norway, dowlada Faransiiska ayaa Mahad siisay sharci magangalyo, waxeyna u aqoonsatay muwaadin soomaali ah. Arrintaas oo sida muuqato si weyn wax uga badashay ama badali karto aragtida laga qabay kiiska Mahad, sida uu sheegay qareenkiisu.
Maxamadda Oslo ayaa bisha Maarso ee sanadka soo socdo 2025 u fadhiisan doonto Kiiska Mahad Abiid.
Waxaana xaqiiqo ah in go aanka maxkamadda ee kiiska Mahad uu yeelan doonto saameyn xoogan oo taabaneyso kiisas kale oo dad Soomaali ah oo lagu heysto aqoonsigooda. Waxaa sidoo kale xusid mudan in kiiska Abiib dartiis, isbadalo xoogan lagu sameeyay shuruuc badan oo la xiriira arrimaha ajaaniibta, jinsiyada iyo qoxootiga.
25-kii bishii June ee sanadkii 2022, nin hubeysan ayaa weerar ku qaaday baar lagu caweeyo oo kuyaal bartamaha magaaladda Oslo, halkaas oo uu ku dilay 2 qof, uuna ku dhaawacay dad kale oo badan. Warbaahinta ayaana dhacdadan ka wareysatay dad badan oo kamid ahaa dadkii dhaawacyadu soo gaareen, iyo dadkii ka agdhawaa goobta uu falkaas ka dhacay.
Mid kamid ah dadka ay warbaahintu ka wareysatay dhacdadaas ee sheegay in dhacdadaas , ayaa aheyd gabar dhalinyaro ah oo sheegtay inuu soo gaaray dhaawac xabadeed. Iyada oo sidoo kale wareysiyada ay warbaahinta siisay si faah-faahsan uga warbixisay qaabkii ay wax usoo gaareen.
Baaritaan ay boolisku sameeyeen kadib, waxaa la ogaaday inay haweeneydaas uusan soo gaarin wax dhaawac xabadeed ah, sidoo kalena aysan ku sugneyn ama ka ag-dhaweyn goobta uu falkaas ka dhacay habeenkaas. Waxaa arrintaas laga xaqiijiyay cadeymo laga helay mobilkeeda, iyo iyada oo aan laga diiwaangalin wax isbitaal ah oo looga daaweeyay dhaawac xabadeed ah.
Warbaahinta ayaana markii danbe ka saartay wareysiyadii ay la yeelatay haweeneydan, maadaama loo waayay wax cadeyn ah oo taageerayo warbixinta ay bixisay.
Dacwad ayaa lagu soo oogay:
Xeer ilaalinta Oslo ayaa haweeneydan markii danbe kusoo oogay dacwad la xiriir been abuur iyo been u sheegis hey addaha amniga. Waxeyna dalbadeen in lagu xukumo 90 maalmood oo xabsi ah, 60 kamid ahna ay shuruudi raacsantahay.
Haweeneydan ayaa dhankeeda wali ku adkeysaneyso inuu soo gaaray dhaawac, habeenkaasna ay xabad ku dhacday. Qareenadda difaacayo haweeneydan ayaa iyagan dhankooda sheegayo in aysan sheegin wax been ah oo arrintaas la xiriira.
App-ka lacag isku dirista ee Vipps ee laga leeyahay dalkan Norway, ayaa ugu danbeyn laga furay dalka Sweden. Waxeyna shirkada ku wargalisay macaamiisheeda, in wixii laga bilaabo maanta ay lacag u diri karaan(vipps-gareyn karaan), kana gudoomi karaan, dadka kunool Sweden ee app-kan isticmaala.
Dadka kunool Sweden ee ka adeeganayo dukaamadda kuyaal Norway ayaa sidoo kale awooda inay lacagta ku bixiyaan qaab vipps ah( dukaamadda adeegan heysta).
Shirkada vipps ayaa sheegtay inay ka shaqeyneyso sidii dadka kunool dalalka Nordica ay u heli lahaayeen qaab ay lacagaha ku wadaagi karaan oo fudud, waxeyna shirkada hada ka shaqeysaa dalalka Finland, Norway, Sweden iyo Denmark.
Laga bilaabo kowda(1) bisha soo socoto ee Oktoober, waxaa dhaqangali doono qodob cusub oo ku saabsan shuruudaha ku xiran helitaanka lacagta la siiyo hooyada uurka leh dhalmada kahor ( Engangstønad). Qodobkan cusub ayaa shardi ka dhigayo in haweeneyda uurka leh ee lacagta dalbaneyso, ay waajib ku tahay in 12-kii bilood ee ugu danbeeyay xiliga dhalmada kahor ay joogtay Norway, sharcina ku laheyd.
Lacagta Engangsstønad-ka ayaa ah lacagta la siiyo haweenka uurka leh xiliga dhalmada kahor, waxaana haweeneydii xaq u yeelata ee buuxisa shuruudaha lacagta la siiyaa lacag gaareyso qiyaastii 92 000 kr.
Xeerkan cusub ayaa si wadajir ah u qabanayo dadka wadanka u dhashay ama heysta dhalashada Norway, iyo ajaaniibta iyo qoxootiga cusuba.
Hada waxaa uun waajib ah oo kali ah in haweeneyda lacagtan codsaneyso uu ku sugatyahay deegaan ahaan, sharcina ku leedahay Norway, xiliga dhalmada. Laakiin NAV ayaa hada soo kordhisay qodobkan cusub ee waajibka ka dhigayo in haweeneyda lacagtan codsaneyso ay 12-kii bilood ee ka horeeyay ay ku nooleyd, deegaana ku aheyd Norway.
Qodobkan ayaa saameyn ku yeelan karo ajaaniibta iyo qoxootiga xili kooban kahor kusoo guuray Norway, ama dadka Norwiijiga ah ee wadanka ka guuray, kadibna dib ugu soo noqdo xiliga dhalmada.
Qodob muhiim ah: Sida ku xusan boga NAV, shardigan cusub ayaan qabaneyn haweenka uurka leh ee isbuuca 22-aad ee uurka ku jiro marka la gaaro kowda(1) bisha Oktober(10) ee sanadkan 2024.
Tirokoob iyo xog uruurin uu sameeyay muuqaal baahiyaha TV2 ayaa lagu sheegay, in ku dhawaad 3000( sadex kun) oo qof ay waxyeelooyin isugu jiro dhimasho iyo dhaawacyo ay kasoo gaareen qaladaad ka dhacay hey addaha caafimaadka Norway. 957 qof ayaa u dhintay sabab lala xiriirinayo qalad ka dhacay hey addaha caafimaadka Norway, halka 3000 qof oo kalena ay soo gaareen dhaawacyo la taaban karo oo isugu jiro kuwo waaweyn iyo kuwo heer dhexe ah.
Xog uruurintan ayuu TV2 ka sameeyay goobaha caafimaadka kala duwan ee Norway sida dhakhtarka gaarka ah, isbitaaladda waaweyn,
Hey adda magdhowka dadka ku dhaawacmo qaladaad ka dhaca hey addaha caafimaadka awgii, ayaa sheegay in shantii sano ee ugu danbeeyay ay bixiyeen magdhow gaarayo 75 milyan oo la siiyay dad ay waxyeelo kasoo gaartay qalad ka dhacay hey addaha caafimaadka Norway. 32 kiis oo kamid ah kiisaska ay hey addan magdhowka ka bixisay ayaa la xiriira dad u dhintay sabab la xiriirnayo qalad ka dhacay hey addaha caafimaadka.
Qaladaadka ugu badan ee sababa dhaawaca ama geerida qofka bukaanka ah ayaa waxaa kamid ah qalad ka imaada dhanka xiriirka iyo macluumaad wadaaga hey addaha kala duwan ee caafimaadka, daawo qofka si qaldan loo siiyay ama lagala daahay, qaladaad dhanka farsamadda ah iwm.
Muuqaalbaahiyaha TV2 ayaa arrintan ka diyaariyay warbixino isku xig-xiga oo muujinayo saameynta arrintan ay ku reebtay dadka dhibanayaasha : Halkan kasii akhri: Slik har kommunikasjonen sviktet på norske sykehus
