Dowlada dalka Sweden ayaa qofkii ajnabi ah ee dalkeeda ku nool, rabana inuu dalkiisii ku noqdo u balanqaaday inay ku taageereyso dhaqaale dhan 350.000 kr oo lacagta Sweden ah, una dhiginta qiyaastii 34 kun oo dollar.

Dhaqaalahan ayay dowlada Sweden sheegtay inay ku taageereyso qofkii ajnabi ah ee dalkaas kunool ee aan ku qancin nolosha dalkaas, rabana inuu si iskiis ah ugu laabto dalkiisii hooyo. Iyada oo lacagta la sheegay inay dhiirigalin iyo soo jiidasho u sameyn karto go aanka dib ugu laabashada dalkiisii ee qofka soo galootiga ah.

Wasiirka soo galootiga ayaa sheegay in dowlada in dowladu aysan dejin tirada dadka raba inay lacagtan qaataan oo ay dalkoodi ku noqdaan, laakiin dowlada ayaa qorshahan u meelmarisay miisaaniyad gaareyso 1,4 bilyan oo lacagta Sweden ah. Taas oo ka dhigan in qiyaastii 4000 qof oo lacagtan heli karaan, hadiiba ay codsadaan oo loo ogolaado.

Lacagtan ay dowlada Sweden u balanqaaday dadka raba inay si iskood ah ugu noqdaan dalkoodii hooyo, ayaa aad uga badan lacagta ay hada Sweden siiso dadka iskiis dalkiisii ugu noqonayo oo gaareyso oo kali ah 10.000 kr.

Xigasho/kilde: Sverige vil betale innvandrere over 350.000 kroner for å flytte tilbake

Maxkamadda gobolka Sogn iyo Fjordane ayaa 6 bilood oo xabsi ah ku xukuntay haweenay dhalinyaro ah oo lagu helay danbi ah inay hey adda amniga u gudbisay warbixin been ah oo sheegeyso in lagu xadgudbay, lana kufsaday.

Haweeneydan ayaa sheegtay in xili habeen ah iyada oo kasoo baxday baar lagu caweeyo oo ku yaal Førde, in nin uu xoogay, kadibna kufsaday. Ninkan oo ay sheegtay inuu ahaa qof aysan iyada aqoon u laheyn, ayay sheegtay inuu kaga imaaday dhinaca danbe, uuna madaxa iyo qoortay jug ka gaarsiiyay, kahor inta uusan kufsan.

Booliska oo warbixin ka duulayo ayaa sameeyay baaritaan xoogan, waxeyna wareysiyo ka qaateen ilaa 60 qof oo markhaatiyaal ahaa, sidoo kale waxe qaateen baaritaano DNA-ah, iyaga oo sidoo kalena hubiyay kaamirooyinka CCTV ee ku xiran aaga ay haweeneyda sheegtay in falkaas uu ka dhacay.

Horey ayay been u sheegtay:

Nin kamid ah dadka ay boolisku wareysteen ayaa in mudo loo diiwaangaliyay inuu yahay duhmanaha kiiskan, waxaana laga qaaday baaritaano kala duwan oo DNA uu ku jiro kahor inta aan waxbo lagu waayin oo la fasixin.

Ninka ay boolisku tuhmeen ayaa sheegay in kiiskan oo warbaahintu ay wax badan ka qortay uu mudo dheer u ahaa dhibane, uuna ku noqday culeys maskaxeed.

Baaritaanadda booliska iyo kaamirooyinka ku xirnaa aaga uu falkaas ka dhacay, ayaa ugu danbeeyay muujiyay in falka ay haweeneydaas sheegtay uusan dhicin, ama aan loo heyn wax cadeyn ah uu muujinayo inuu dhacay. Waxaa sidoo kale boolisku ay ogaadeen in haweeneydan ay marar hore sheegtay oo loo diiwaangaliyay beeno kala duwan oo ay kamid tahay in ay sheegtay inuu ku dhacay xanuunka kansarka.

Haweeneydan oo lagu eedeeyay inay warbixin aan sax aheyn u gudbisay hey addaha amniga, ayaa hada lagu xukumay 6 bilood oo xabsi ah.

Xigasho/kilde: Fikk seks måneders fengsel for oppdiktet overfallsvoldtekt

Reysulwasaaraha dalkan Norway, Jonas Gahr Støre iyo wafdi uu hogaaminayo ayaa maalmihii tagay booqasho rasmi ah ku joogay dalka Shiinaha, halkaas uu kula kulmay madaxweynaha dalka Shiinaha Xi Jinping.

Labadda hogaamiye ayaa ka wada hadlay arrimo badan oo khuseeyo xoojinta xiriirka labadda dal, gaar ahaan xiriirka ganacsi, siyaasadeed, wada-shaqeyn iyo dhaqan-dhaqaale. Waxeyna sidoo kale isla meel dhigeen in labadda dal ay sameeyaan isku soo dhawaansho iyo dano-isweydaarsi ku dhisan isqadarin iyo isfahan guud.

Mid kamid ah qodobadda kasoo baxay kulanka labadda hogaamiye, ayaa ah in dadka heysta dhalashada dalkan Norway ay mudo 15 maalmood ah si Viso la aan ah ku joogi karaan dalka Shiinaha. Halka markii hore ay ku qasbanaayeen inay VISO dalbadaan, kahor inta aysan dalka Shiinaha u duulin.

Arrintan ayaa faaiido u leh dadka raba inay safar kooban oo dalxiis, booqasho ama ganacsi ku tago dalka Shiinaha.

Xigasho: Toppmøte i Kina

Xisbiga SV, laantiisa magaaladda Oslo ayaa shaley soo gudbiyay liiska musharaxiinta xisbiga SV uga tartami doono magaaladda Oslo, doorashada baarlamaanka ee dhici doonto sanadka soo socod ee 2025. Waxaana liiska musharaxiinta diyaariyay gudiga xulitaanka xubnaha musharaxiinta.

Booska koowaad ee liiskan ay soo gudbiyeen gudiga xulitaanka, ayaa waxaa ku jiro xildhibaanadda asal ahaan soomaaliyada ah ee Maryan Cabdi Xuseen, ahna gudoomiye ku xigeenka xisbiga SV. Waxaana sidoo kale soo weheliyo Andreas Sjalg Unneland oo hada ah xildhibaan katirsan baarlamaanka, iyo Sunniva Holmås Eidsvoll oo katirsan golaha deegaanka Oslo.

Xisbiga SV ayaa hada baarlamaanka ku leh 13 xildhibaan, kuwaas oo sadex kamid ah ay kasoo galaan magaaladda Oslo. Taas oo ka dhigan in sadexda boos ee ugu sareeyo liiska musharaxiinta ay soo xuleen gudiga xulitaanka, ay ku jiraan boosaska loogu yeero boosaska la isku hubo.

Xisbiga SV, laantiisa Oslo ayaa ka doodi doono, ansixina doono liiska ay soo gudbiyeen gudiga xulitaanka.

Hadii uu xisbiga waxbo ka badalin liiska xubnaha, Waxaa xaqiiqo u dhow in Maryan Cabdi Xuseen oo mar kale kusoo noqon doonto baarlamaanka Norway, marka la gaaro doorashada baarlamaanka 2025, maadaama la galiyay booska ugu muhiimsan ee xisbiga ee kursiga la hubo. Arrintaas ayaana sidoo kale muujineyso sida ay Maryan Miisaan iyo maqaam ugu dhex leedahay xisbiga SV.

Ilaa 5000 askari oo kamid ah ciidamadda ilaaladda dadweynaha iyo milatariga Norway ayaa isbuuca danbe tababar ku sameyn doono jidadka magaaladda Oslo, gaar ahaan xaafaddaha. Tababarkan oo ujeedkiisu uu yahay in ciidanku ay kusii tababartan kahortaga iyo ka howlgalka halisaha amni ee ku imaan karo bulshada magaaladda Oslo, ayaa ka dhici doono xaafaddaha Nordre Aker, St. Hanshaugen, Sagene, Grünerløkka, Linderud iyo Lutvann.

Tababarkan ayaa bilaaban doono 9-ka bisha September, wuxuuna soo gaba-gaboobi doonaa 22-ka bisha September. Waxaa maalmaha u dhaxeeyo mudadaas jidadka xaafaddaha kor ku xusan lagu arki doonaa ciidan ku labisan dharka milatariga oo hubkooda wato. Sidoo kale gawaarida gaashaan ee ciidanka ayaa iyagana lagu arki doonaa jidadka magaaladda.

Waxyaabaha la arki karo inta uu socdo tababarkan ayaa waxaa kamid ah, ciidan jid xirayo, gaardinayo, meelo qabanayo, iyada oo tababarku uu socon karo xiliyada habeenkii iyo maalinkiiba ah. Mararka qaarkood waxaa laga yaabaa inaad maqasho dhawaqa rasaasta dheemiska ah ee ay ku tababaranayaa ciidanka milatariga ee tababarkan qeybta ka ah.

Goobaha uu ka socdo tababarkan waxaa lagu calaamadin doonaa calaamado muuqdo oo dadku ay arki karaan, kuwaas muujinayo in goobtaasi uu tababar ka socdo.

Ujeedka tababarkan ayaa ah in ciidanka Norway ay tababarkan sameeyaan, si kor loogu qaado awooddooda difaaca shacabka, loona difaaco goobaha muhiimka ah ee kaabayaasha bulsho ama dhaqaale, hadii ay timaado xaalad haliseed oo deg deg ah. Waxaana tababarka soo abaabulay ciidanka milatariga Norway.

.

Wasaaradda gaadiidka iyo wadooyinka ee dalkan Norway ayaa bilowga bishii May ee sanadkan soo saartay go aan baabuurta ku shaqeeyo korontada looga joojinayo adeegsiga wadooyinka gaadiidka dadweynaha(Kollektivfeltet).

Tan iyo sanadkii 2003, goboladda Goboladda Oslo iyo Akershus ayaa baabuurta ku shaqeeyo korontadda ee El-Bil-ka u ogolaanayay inay adeegsan karaan wadooyinka loogu talagalay inay maraan gaadiidka dadweynaha( Bussaska iwm). Balse dowlada ayaa arrintaas joojisay bishii May ee sanadkan 2024.

Caqabado dhanka isku socodka gaadiidka ah oo arrintaas ka dhashay awgeed, dowlada ayaa hada mar kale ogolaatay in baabuurta ku shaqeeyo korontada ay xiliyada qaarkood, goobo cayiman ay adeegsan karaan wadooyinka loo sameeyay gaadiidka dadweynaha(Kollektivfelt).

Laga bilaabo maanta oo sabti ah, baabuurta ku shaqeeyo korontada ayaa loo ogolaaday inay adeegsan karaan wadooyinka gaadiidka dadweynaha ee jidweynaha E18, inta u dhaxeyso degmadda Asker iyo xaafadda Lysaker ee galbeedka Oslo. Adeegsigan ayaa ku eg maalmaha nasashada isbuuca(Helgaha).

Wasiirka wasaaradda gaadiidka iyo wadooyinka Jon-Ivar Nygård ayaa sheegay in wadatashi ay dowladu la sameysay hey adda wadooyinka, ay dowladu qaaday talaabaddan, si culeyska safafka dhaadheer ee baabuurta looga yareeyo magaaladda Oslo maalmaha nashada isbuuca.

Wasiirka ayaa dhanka kale sheegay in dowladu ay dhawaan ka fakareyso qaaditaanka talaabooyin kale oo lagu yarennayo culeyska ka dhashay go aankii hore ee dowlada, laguna fududeynayo isku socodka gaadiidka ee magaaladda Oslo.

Xigasho/kilde: Fra lørdag får elbiler igjen bruke kollektivfeltet på E18 vest for Oslo

Adeega xaqiijinta digitalka ah ee aqoonsiga shaqsiyeed(BankID) ayaa dadka adeegsada siin jiray dhowr siyaabood oo ay ku furtaan adeegan marka ay rabaan inay si digital ah u xaqiijiyeen aqoonsigooda. Waxaana kamid ahaa in qofku uu mobilkiisa gacanta iyo numberkiisa uu adeegsado(Bank ID på mobile), fariinta sirta ahna loogu soo diro halkaas, marka uu galayo adeega BankID.

Shirkada maamusha adeegan oo horey dhowr mar dadweynaha ula wadaagtay fariintan, ayaa ugu danbeyn shaley oo Axad aheyd dadka adeegsada BANKID ku wargalisay in shirkadu ay joojisay adeegii BANKID på mobile ee qofku uu numberkiisa ku furan jiray, hadana la isugu wareegay app-ka BANKID.

Arrintan ayaa ka dhigan in qofkii raba in aqoonsigiisa uu si digitala ah u xaqiijiyo ee adeegsada BANKID ee horey numberka mobilka uga gali jiray(BANKID på mobil), uu ku qasbanaan doono inuu lasoo dago app-ka BANKID.

Xigasho: Nå forsvinn denne funksjonen frå telefonen din

Laga bilaabo kowdii bishan September, dowlada ayaa kordhisay taageerada dhaqaale(barnetrygd) ee la siiyo waalidka heysta ilmaha ka weyn 6-da sano. Waxeyna dowladu ku kordhisay 254 kr calaa ilmo bishiiba. Arrintan ayaa ka dhigan in taageerada dhaqaale ee dowladu ay ku bixiso ilmaha ka yar ay noqon doonto 1 766 kr bishiiba, halka ay markii hore aheyd 1512 kr.

Xisbiga SV ee bah-wadaagta la ah xisbiyada heysta awooda dowlada Norway ee Ap iyo Sp ayaa arrintan ka meelmariyay dowlada, xiligii lagu jiray wada-hadaladii meelmarinta miisaaniyada sanadkan 2024.

Wasiirka maaliyada Norway Trygve Slagsvold Vedum oo katirsan xisbiga Sp ayaa sheegay in dowlada ay ku dadaashay kor u qaadista awooda dhaqaale ee qoysaska ilmaha heysto.

Xigasho/kilde: Øker i dag

Dowlada Norway oo isbuucii hore soo bandhigtay hindise sharciyeed oo la xiriira xeerka ilma-soo xaaqista haweenka uurka leh, ayaa soo jeedisay in haweenka doorasho loo siiyo inay si iskood ah ay uurka usoo xaaqi karaan ilaa laga gaarayo isbuuca 18.aad ee uurka. Xiligan haweenka uurka leh ayaa xaq u leh inay uurka soo xaaqi karaan ilaa isbuuca 12.aad ee uurka, laakiin dowlada ayaa rabta inay hada ku kordhiso 6 isbuuc oo dheeraad ah.

Xeerka hada shaqeeya ee ilma soo xaaqista(abortloven) ayaa dhigaya in laga bilabao isbuucan 12.aad ilaa kan 22.aad, haweeneyda uurka leh ay codsi u dirsato gudiga go aan ka gaarista ilma so xaaqista(abortnemnda), hadii ay damaaciso inay uurka ay soo xaaqo. Marka uu uurku gaaro 22 isbuuc, waxaa sharci daro ah in si ula kac ah loo soo xaaqo.

Haween badan oo reer Norway ah ayaa ka sanadihii ugu danbeeyay ka cabanayay inay cid kale go aan ka gaarto go aan la xiriira noloshooda, gaar ahaan hadii ay xaalado jiro awgood usoo xaaqaan ilmaha uurka ku jiro.

Hindise sharciyeedka cusub oo dhawaan baarlamaanka la horgeyn doono, ayaa waxaa qodobadda ku jiro kamid ah:

• In haweeneyda uurka leh xaq loo siiyo inay uurka soo xaaqi karto ilaa isbuuca 18.aad.
• In haweeneyda mataanaha xambaarsan ee rabta inay uurka soo xaaqdo xaq loo siiyo inay si iskeed ah arrintaas u sameyn karto ilaa laga gaaro isbuuca 18.aad
• In Howlwadeenadda caafimaadka xaq loo siiyo inay ka gaabsan karaan ama iska diidi karaan inay fuliyaan hawsha ilma soo xaaqista.
• In gudiga ilma soo xaaqista lagu sameeyo isbadal: Lana soo magacaabo gudi cusub oo uu madax ka yahay qof dhakhtar ah, una badan haween.

Sharcigan ayaa la filayaa in dhawaan la horkeeno baarlamaanka Norway, waxaana jira qeybsanaan xoogan oo ku aadan meelmarintiisa.

Xigasho/kilde: Regjeringen vil utvide retten til selvbestemt abort til uke 18

Laga bilaabo kowda bisha soo socoto ee September, qiimaha tigidadda gaadiidka dadweynaha ee magaaladda Oslo ayaa waxaa lagu sameyn doonaa qiimo-dhimis uu maamulka degmadda Oslo horey u balanqaaday.

Ruter ayaa ku dhawaaqday hoos u dhigista qiimaha tigidhada 30-ka maalmood ah ee aagga koowaad( Området 1), laga bilaabo 1-da bisha Sebtembar. Qiimaha cusub ee kaarka bisha ee qofka weyn uu adeegsado, ayaa noqonayo 747 kroner, kaas oo 150 kr ka hooseeyo qiimahii hore ee 897 kroner.

Sida uu muujinayo jaanusta ay Ruter qiimaha cusub ee kaararka bisha laga bilaabo 1-da Sebtembar ayaa noqonayo:

• Qof weyn: Qiimaha cusub: 747 kroner (qiimahii hore: 897 kroner)
• Qofka dhalinyarada ah: Qiimaha cusub: 374 kroner (qiimahio hore: 449 kroner)
• Arday: Qiimaha cusub: 448 kroner (qiimaha hore: 537 kroner)

Qiimaha cusub ee tigidhada 365-maalmood ah(Tigidka sanadkii) ee aagga 1 ayaa noqon doono:

• Qof weyn: Qiimaha cusub: 7470 kroner (qiimaha hore: 8966 kroner)
• Dhalinyaro: Qiimaha cusub: 3740 kroner (qiimaha hore: 4483 kroner)

Tallaabadan ayuu maamulka degmadda Oslo ku tilmaamay inay tahay mid loo sameynayo, si adeegga gaadiidka dadweynaha uu noqdo mid soo jiidasho leh oo si fiican ay dadka Oslo ku nool ka faaiideystaan.

Adeegga gaadiidka dadweynaha waa in uu noqdaa mid soo jiidasho leh oo wanaagsan. Kahor doorashada, waxaan ballanqaadaynay in aan dadka Oslo siin doono tigidhada gaadiidka dadweynaha oo jaban, waxaana hadda qaadaynaa talaabooyin si aan u fulinno ballantaas, ayay tiri Marit Vea (V), oo ah madaxa waaxda gaadiidka ee maamulka deegaanka magaaladda Oslo.

Xigasho/kilde: Nå blir månedskortet billigere – dette blir den nye prisen

Dowlada Israel ayaa isbuucii hore dalkeeda ka ceyrisay 8 diblomaasi oo ka howlgala xafiis-safaaradeedka Norway ay ku leedahay daanta galbeed ee dhulka Falastiin. Waxaa warkaas idaacadda ka sheegay wasiirka arrimaha dibadda Israel, Israel Katz.

Wasaaradda arrimaha dibadda Israel ayaa sheegtay in 8-daas diblomaasi ay heystaan 7 maalmood oo ay dalkaas uga abxaan.

Wasiirka arrimaha dibadda Israel ayaa sheegay: Kuwa anaga na weerara, oo nagu fuliya siyaasadda dhinac ka raran, waxey bixin doonaa qiime.

Hadalkan ayaa u muuqdo jawaab ku socoto dowlada Norway oo bilo kahor si rasmi ah oo dowli ah u aqoonsatay dowladnimada dalka Falastiin.

Wasiirka arrimaha dibadda Norway Espen Barth Eide ayaa arrintaas ka muujiyay falgalin xoogan, wuxuuna sheegay in arrintan ay mar kale muujineyso sida ay Israel uga soo horjeedo qorshaha labo dowladood looga sameynayo deegaankaas.

Ficilkan waa mid aad u guracan oo ugu marka ugu horeyso saameyn doono awooda aan u leenahay inaan caawino falastiiniyiinta.

Wasiirka arrimaha diabdda Norway ayaa sidoo kale sheegay in dowlada Norway ay qaadi doonto talaabadda ku haboon ee arrintaas looga jawaabayo:

Go aankaas wuxuu cawaaqib ku yeelan doonaa xiriirkeena aan la leenahay xukuumadda Netanyahu( reysulwasaaraha Israel). Waxaana qiimeyneynaa talaabadda ay Norway qaadi doonto ee looga jawaabayo xaaladdan ay abuurtay xukuumadda netanyahy, ayuu sheegay wasiirka arrimahadda dibadda Norway.

Xigasho/kilde: Israel straffer norske diplomater

Bilihii ugu danbeeyay waxaa gudaha dalkan Norway kusoo xoogeysanayo falalka danbiyada ah ee ay geysanayaan kooxaha gaangiska ah ee ka howlgala dalka Sweden. Booliska Norway oo arrintaas ka abaar-qaadanayo, ayaa sheegay inay wada-shaqeyn hoose la yeelan doonaan boolisa dalka Sweden, si loo helo abaabul iyo ka hortag fiican oo arrintan lagula falgalayo.

Booliska Norway ayaa sidoo kale sheegay in wada-shaqeyn ay ka dhaxeyso kooxaha gaangiska ah ee ka howlgala dalalka Norway iyo Sweden. ayna isku adeegsadaan fulinta danbiyada qaarkood, halka mararka qaarkoodna ay koox walba ay fal-danbiyeed ka geysato dalka ay kooxda kale ka dhisantahay.

Hey adda maamusha booliska Norway ee Politidirektoratet, ayaa waraaq ay u qortay wasaaradda cadaaladda Norway ku sheegtay in danbiyada ay geysanayaan kooxaha gaangiska ah ee Sweden ka dhisan, ay kusoo badanayaan Norway, ayna hada noqdeen kuwo muuqdo aan banaanka yaalo. Danbiyadaas ayay heyaddu ku sheegtay inay yihiin kuwo noocyo cusub ah oo halistooda wata. Waxeyna hey addu ku dooday in lagama maarmaan ay tahay wada-shaqeyn labadda booliska ah o dhaafsan xuduudaha Norway iyo Sweden.

Wasaaradda cadaaladda ayaa sheegtay inay qiimeyn doonto codsiga hey adda maamusha booliska Norway.

Xigasho/kilde: Norsk politi vil patruljere saman med svensk politi

Afar qof oo tahriibayaal ah ayaa dhintay kadib markii ay la qalibantay dooni ay saarnaayeen xilli ay isku dayeen in ay ka gudbaan Englisha Kanaal, sida ay sheegeen ilaalada xeebaha Faransiiska.

Habeenimadii xalay, doon ay wateen ciidamada badda ayaa lagu wargaliyay in muhaajiriin ay ku dhaceen badda xeebaha Boulogne-sur-Mer ee waqooyiga Faransiiska.

Afarta qof oo la helay iyagoo «suuxsan» ayaa boolisku sheegeen in la badbaadi kari waayay.Waxay intaas ku dareen in la soo badbaadiyay ilaa 63 qof oo kale.

Sida laga soo xigtay ilaalada xeebaha Faransiiska, markab kalluumaysi ayaa sidoo kale gacan ka geystay dadaalka samatabbixinta.

Dhimashada tahriibayaashaan ayaa imaanaysa iyadoo 882 oo qof ay ka gudbeen kanaalka iyagoo la socday 15 doonyood oo yaryar Talaadadii.

Xigasho/kilde: BBC-Somali

Reysulwasaaraha cusub ee dalka UK ee shantii bishan la wareegay xilka, Sir Keir Starmer ayaa xaqiijiyay in qorshihii dowladii hore ee UK ee muhaajiriinta loogu musaafurin jiray dalka Rwanda uu ‘’dhintay, lana aasay’’ maalintii ugu horreysay ee uu xafiiskiisa fariistay.

Hoggaamiyaha cusub ee kasoo baxay xisbiga Shaqaalaha ayaa sheegay in uu dhammaaday waqtigii dadka muhaajiriinta ah sida sharci darada ah loogu geyn jiray dalka Rwanda, kaas oo ay hirgaliyeen dawladdii hore ee xisbiga konsarfatifka.

Xisbiga shaqaalaha ayaa ku ol’oleeyay doorashada in uu baabi’in doono qorshahan oo ku kacay illaa hadda 310 milyan oo gini, wuxuna balan qaaday in uu la iman doono hannaan waxtar leh oo lagu dhimayo muhaajiriinta sida sharci darada ah ku soo gala UK.

Shirkiisii jaraa’id ee ugu horeeyay markii uu galay xafiiska number 10, Sir Keir waxa uu weriyayaasha u sheegay: ‘’Qorshihii Rwanda wuu dhintay, waana la xabaalay kahor inta aanu bilaaban.’’

Waxa uu ku dooday in qorshahan ‘’aanu lahayn wax faa’iido ah’’ kaliya waxa uu musaafurinnayay ‘’waxa ka yar 1%’’ dadka doomaha ku yimaada.

Culeysyada dhaqaale ee lagu burinayo qorshahan iyo guud ahaan miisaaniyadda canshuur bixiyayaasha, wali lama garanayo.

Soo gabagabeynta qorshahan ayaa ka tagaya su’aal calaamadaynaysa waxa laga yeelayo 52,000 oo muhaajiriin ah oo la doonayay in la musaafuriyo.

Xigasho/kilde: BBC

Natiijo lama filaan ah ayaa kasoo baxday wareegi labaad ee doorashadi baarlamaaniga aheyd ee Axaddii shalay ka dhacday Faransiiska, kaddib marki uu isbaheysiga bidixda ku guuleystay, inkasta uusan helin aqlabiyadda baarlamaanka.

Natiijada ayaa muujineysa in isbaheysiga bidixda ay ku guuleysteen 182 kursi, xisbiga dhextaalka ee Macron ayaa helay 168 kursi, halka xisbiga midigta fog ee NR ee ay hogaamiso Marine Le Pen uu ku guukeystay kuraas dhan 143.

Taasi ayaa ka dhigan in xisbina uusan u dhaweyn aqlabiyadda, waayo waxaa xukuumad soo dhisi kara xisbigi keena kuraas dhan 289. Baarlamaanka Faransiiska ayaa ka kooban 577 xildhibaan.

Cod-bixiyayaasha ayaa dhabar-jebin siyaasadeed qoorta u suray xisbiga RN ee midigta fog ee ay hogaamiso, haweneyda mayalka adag Marine Le Pen.

Ra’iyi ururinti la sameeyay ka hor doorashada ayaa muujisay in La Pen ay kaalinta koowaad geli doonto, hase yeeshee waxay u dhacday kaalinta saddexaad, taasoo lid ku ah natiijadi wareeggi hore ee doorashada oo ay kaalinta koowaad kasoo gashay.

Natiijada doorashada ayaa sidoo kale dharbaaxo iyo waji-agabxnimo ku ah, xisbiga siyaasaddiisu ay dhexda u janjeerto ee madaxweyne Emmanuel Macron.

Macron ayaa horay u iclaamiyay doorashadan oo uu waqtigeeda kasoo hormariyay, kaddib guulihi uu xisbiga midigta fog ee La Pen kasoo hooyay doorashooyinki baarlamaanka Yurub.

Hadda waxa uu u xuub siibtay, in uu dhexda uga dhacay baarlamaan aad u kala qeybsan siyaasad ahaan, bidix, midig iyo dhexda, kuwaas oo uusan midna heysan aqblabiyadda.

Xigasho/kilde: VOA SOMALI

Wasaaradda ganacsiga iyo kaluumeysiga Norway ayaa ka fakareysi in baarlamaanka Norway loo gudbiyo hindise sharciyeed cusub oo tijaabo ah, kaas oo qiimo go an oo aan la dhaafi karin loogu sameynayo tagaasida la kireysto ee ka shaqeeya magaalooyinka waaweyn. Soo jeedinta wasaaradda ayaa timid, kadib markii ay bateen cabashada dadweynaha ka imaaneyso ee ku aadan in qiimo xad dhaaf ah looga qaado suuqa tagaasida Norway xiliyada qaarkood.

Tusaale ahaan, dad badan ayaa aad uga cabanayo in lacag xad-dhaaf oo an ku saleysneyn cabir(halbeeg) la isla yaqaano oo maangal ah laga qaado marka ay kireysanayaan baabuur taxi ah xiliyada qaarkood. Tusaale ahaan marka uu qofku taxi u qaadanayo airport-ka Oslo oo kale.

Sida uu qoray wargeysa E24 ee ka warama, soo jeedinta dowlada ee in «Makspris» loo sameeyo suuqa tagaasida, ayaa saameyn doonto oo kali ah tagaasida laga qaato jidadka ama goobaha boosteejooyinka tagaasida, aysana saameyn doonin dalabaadka tagaasida(Bestilling) ee Taxi-gu iyo macaamiilku ay si hordhac ah ugu heshiiyeen qiimaha kirada taxi-ga.

Vegard Grøslie Wenneslan oo ah wasiiru-dowlaha wasaaradda ganacsiga iyo kaluumeysiga, ayaa sheegay in dowladu ay arrintan usoo rogtay, kadib markii ay soo bateen dadka ka cabanaya qiime xaddhaaf ah oo laga qaaday xili ay baabuur taxi- ah kireysteen, arrintaas oo uu tilmaamay inay micno-daro weyn u keeneyso suuqa tagaasida.

Wasiiru dowladaha ayaa sidoo kale sheegay in hadaba ay jirto qiimo aan la dhaafi karin(makspris) oo qabta tagaasileyda ka dhex shaqeeyo degmooyinka yaryar iyo goboladda kale ee Norway, arrintaas oo dowladu ay hada rabto inay qaab tijaabo ah uga hirgaliso magaalooyinka waaweyn.

Soo jeedintan cusub ee wasaaradda ganacsiga, ayaa hada loo gudbin doonaa baarlamaanka, si loogu sameeyo gorfeyn, waxa ayna hadii la isku raaco dhaqan gali doonaan ugu horeyn sanad kadib.

Xigasho/kilde: Vil unngå sjokkpriser: Foreslår makspris på taxi

Sida ay xaqiijiyeen booliska Somaliland, 20-kii bishii na dhaaftay ee June, waxaa magaaladda Hargeysa lagu xiray Cismaan Cumar Dool oo kamid ah ganacsatada iyo siyaasiyiinta caanka ah ee katirsan soomaalida dalkan Norway.

Xariga Cismaan ayaa saameyn iyo hadalheyn xoogan ka dhaliyay baraha bulshada, wuxuuna sidoo kale abuuray guux iyo fal-celin meelaha qaarkood gacan ka hadal ku dhawaatay, oo ay dad badan ay ka muujiyeen xarigii Cismaan. Waxaana xariga Mr Dool oo caan ku ah inuu aragtiyihiisa siyaasaded kusoo bandhigo baraha bulshada ka hadlay siyaasiyiin iyo dad badan oo laga yaqaan gudaha Somaliland iyo caalamka intiisa kaleba.

Dowlada Norway: Waan la soconaa xariga muwaadin Norwiiji ah oo lagu xiray Somaliland.

Telefashinka qaranka Norway ee NRK, ayaa warbixin uu ka qoray xariga Cismaan Dool, ku sheegay in sababta Mr Dool loo xiray ay qeyb ka tahay inuu baraha bulshada ka eedeyn jiray maamulka Somaliland, inta uusan hargeysa ka dagin, aana garoonka diyaaradaha lagu qaban.

Dhanka kalena, wasaaradda arrimaha dibadda ee dalkan Norway, ayaa sheegtay inay si gaar ah ula socoto xariga muwaadin heysta dhalashada Norway oo lagu xiray Somaliland. Wasaaradda ayaa Inkasta oo aysan magac sheegin, oo ay sababo sharciyeed uga gaabsadeen, hadana sheegtay inay si gaar ah ula socdaa xaaladda muwaadinkaas, ayna u fidiyeen garab istaaga sharciyeed iyo kan diblomaasiyeed ee wasaaradu ay u fidiso muwaadiniinta norwiijiyaanka ah ee lagu xiro dalalka dibadda ah.

Tuva Bogsnes oo ah afhayeen u hadashay wasaaradda arrimaha dibadda Norway ayaa muuq-baahiyaha qaranka Norway ee NRK u xaqiijisay in wasaaradu ay ka warqabto kiiska xariga muwaadinkiis heysta dhalashada Norway ee lagu xiray Somaliland, ayna u furtay gal-caawineed oo arrintiisa kula socoto.

Qareenka Osman: Waa lasoo daayay, laakiin waa maxkamad suge.

Farid Bouras oo katirsan shirkada qareenadda ee Elden, ahna qareen Norwiijiyaan ah oo uu qabsaday Osman Dool, ayaa isniintii isbuucan muuq-baahiyaha qaranka Norway ee NRK u xaqiijiya in Osman laga sii daayay xabsiga Hargeysa oo ku xirnaa ku dhawaad labadiisa isbuuc ee ina dhaaftay. Laakiin qareenka ayaa dhanka kale NRK u sheegay in Osman uu yahay maxkamad suge, oo lagu xukumay in uusan ka bixi karin gudaha Somaliland, ilaa kiiskiisu uu ka imaanayo maxkamadda oo uu garsoorka hortagayo.

Qareenka ayaa dhanka kale raaciyay inay dalbadeen in kiiskiisa ay soo dadajiyeen, oo dhawaan garsoorka la horgeeyo.

Xariga Cismaan Cumar Dool, ayaa sida muuqato ah mid xiiso iyo la socosho gaar ah u leh wasaaradda arrimaha dibadda Norway iyo warbaahinta dalkan Norway.

Xigasho/kilde: Norsk statsborger løslatt mot kausjon i Somaliland, 2