Laga bilaabo kowda(1) bisha Mai ee sanadkan, hooyooyinka uurka leh ayaa la siin doonaa talaalka xanuunka loo yaqaan xiiq-dheerta(kikhoste). Talaalka ayaa difaac u noqon doono ilmaha uurka ku jiro, kahor inta uusan ilmuhu dhalan oo aan la siin talaalka xiiq-dheerta.
War kasoo baxay machadka caafimaadka dadweynaha Norway ayaa lagu sheegay in hooyooyinka uurka leh ee gaaray isbuuca 24-aad ee uurka loo soo bandhigi doono qaadashada talaalka xiiq-dheerta. Waxaana hawshaad qaabilsan oo hooyooyinka talaalka usoo bandhigi doono degmooyinka ay kunoolyihiin. Talaalka ayaa noqon doono mid lacag la aan ah.
Sababta loo sameynayo arrintan, ayuu machadku caafimaadka sheegay inay tahay ka hortaga xanuunka xiiq-dheerta oo aad sanadihii ugu danbeeyay kusoo badanayo gudaha Norway. Waxaana la sheegay in talaalkan cusub ee la siinayo hooyadda uurka leh, uu difaac u yahay ilmaha uurka ku jiro kahor inta uusna ilmuhu dhalan oo uusan qaadan talaalka xiiq-dheerta.
Talaalku waxa uu 90% difaac u yahay in ilmuhu uu aad ugu xanuunsado xiiq-dheerta, waxa uuna 95% ka hortagayaa in ilmuhu uu u geeriyoodo xanuunkan, ayuu sheegtay Margrethe Greve-Isdahl oo ka tirsan machadka caafimaadka dadweynaha Norway.
Waa maxay xiiq-dheertu?
Xiiq-dheerta, ama jix-dheerta, ayaa ah jirro qufac aan kala joogsi lahayn. Qof kasta oo da’ kasta jira ayaa qaadi kara xiiq-dheerta.Calaamadaha ugu horreeya ee xiiq-dheertu waxay u egyihiin sida durayga. Hal ama laba toddobaad kaddib, qufacu wuu sii xumaanayaa oo wuxuu u dhici karaa si
lama filaan ah, oo aan kala joogsi lahayn.
Mararka qaarkood qufaca ayaa horseedi kara matag ama xiiqo marka gudaha loo neefsanayo. Dadka xiiq-dheerta qaba ayaa u muuqan kara inay iska caafimaad qabaan inta u dhaxeysa muddada gaaban ee qufaca. Muddooyinkan gaaban ayaa soo noqnoqodkoodu yaraadaa muddo kaddib, laakiin waxa laga yaabaa inay sii socdaan dhowr toddobaad ama bilooyin ilaa iyo inta
ay sambabbadu ka bogsanayaan.
Xigasho/kilde;: Høyeste antall smittetilfeller på syv år. Nå får gravide tilbud om kikhostevaksine.
